Adios Amigos

Adios Baltics! Na Vilnius verlaten we dit bijzonder aantrekkelijke deel van Europa en passeren we de grens tussen twee gescheiden delen van Rusland. Welcome Poland! Onze sobere verwachting van dit land wordt al vrij snel aan de kant gezet door de veel mooiere realiteit. Strakke wegen, keurig opgeruimd, goed onderhouden woningen, veel horeca, maar in de wijde omgeving geen enkele ATM te bekennen. Met onze laatste paar euro tientjes op zak weten we ons nog prima enkele dagen te redden in het voordelige noordoosten van Polen.

De omgeving is overwegend groen en voelt vanwege de vele meren bijna Fins aan. Maar dat is dan ook werkelijk de enige vergelijking. Daar waar het aan cultuur ontbrak in het meest oostelijk gelegen land van Scandinavië kun je je hier als doorgewinterde cultuurliefhebber vanwege de oude steden en het diepgewortelde geloof je heilighart ophalen. Onze interesse gaat uit naar `40 ~ `45. WOII heeft diepe sporen nagelaten in de landen die we afgelopen maanden bezocht hebben. Onbewust kwamen we hier regelmatig mee in aanraking. Om niet als een kasplantje ergens tegen aan te kijken werd Wikipedia onze onuitputbare vriend op het gebeid van informatie. De omvang van WOII valt amper te bevatten, zelfs na het bestuderen hiervan. Het zieke brein achter deze periode in onze geschiedenis heeft zich twee derde van de tijd verschanst in Wolfschans.

Een paar uur verderop in noord Polen midden in de bossen maar wel aan een spoorlijn zijn de overblijfselen van Wolfschans. Het complex is middels explosieven deels verwoest tijdens de aftocht aan het einde van de oorlog. Het Russisch belang zou volgens de Duitsers te groot zijn geweest in dit complex. Tegen het einde van de middag parkeren we onze Duitse bus op het terrein van Wolfschans. De laaghangende bewolking en lichte regen zorgt voor een mysterieuze sfeer tussen de bomen. Met een plattegrond in pdf op zak volgen we het onverharde wandelpad dat leidt naar het complex. Wat we aantreffen gaat de verwachting te boven. Bunkers opgebouwd uit meters dik beton zo groot als sporthallen. Misschien vanwege het weer of wellicht om een andere reden is er zo goed als niemand in het complex. Do Not Enter, zal vast niet voor ons bedoeld zijn. Via smalle gangen en trappen dalen we af naar grote ondergrondse ruimtes waar ooit in de periode van het creëren van het derde rijk, de doorslaggevende beslissingen werden genomen. Het is moeilijk voor te stellen dat dit werkelijk hier heeft plaatsgevonden. De overwoekerende natuur zorgt ervoor dat het complex de uitstraling krijgt van een oude Maja tempel uit de Raiders of the Lost Ark.

De zon schijnt in Gdansk. Zodra de volgende ochtend onze gordijnen open gaan in de bus verlaten we de mysterieuze Wolfschans. Langs middeleeuwse kastelen en vele immense kerken rijden we via smalle binnendoor wegen in noord Polen naar de kust. De sfeer in en rond de aangename havenstad Gdansk zorgt ervoor dat we ons tempo aanpassen aan de rest van de bevolking welke heerlijk laid back overkomt. Stranden, strandtentjes, gezellige straatjes, volle terrassen, drukke stadspleinen, mooie koffiebarretjes en een buitengewoon ontspannen sfeer, alles is aanwezig. Wederom worden we blij verrast door Polen.

Met het zand tussen onze tenen en enkele tinten donkerder doorkruisen we het land richting Auschwitz. Tegen de avond arriveren we bij een hotel vlak naast het kamp waar we in de tuin mogen overnachten. Achter het stalen hek met rollen prikkeldraad zien we de zon langzaam aan de horizon verdwijnen. Het is hier muisstil, alleen de tendens van zwaar transport over het spoor klinkt in de verte. Nu al ademt de omgeving hier iets onheilspellends uit. Vreemde plek op aarde. Die avond verdiepen we ons nogmaals in de geschiedenis. Morgenochtend willen we voordat de massa’s touringcar toeristen worden losgelaten het kamp bezoeken.

Net na achten lopen we na een strenge controle richting de welbekende poort. Het heerlijke weer en de jaren ’30 / ‘40 bouwstijl van de barakken doet ons vreemd genoeg eerder denken aan thuis dan het kamp. Gelukkig is deze hel op aarde nooit ons thuis geweest. Wellicht dat de serene rust die aanwezig is zorgt voor deze atmosfeer. Met z’n viertjes wandelen we tussen de barakken waar ooit Mengele en vele andere krankzinnigen hun idealistische lusten hebben kunnen botvieren op veelal kinderen en vrouwen. Iets afgelegen van de barakken stappen we een kale ruimte binnen met slechts twee deuren en twee kleine openingen in t dak. Naïef kijken we elkaar aan en vragen ons af wat deze ruimte voor betekenis heeft gehad. Zodra we door deur nummer twee gaan komt het besef wel even binnen zetten als we vlak voor de openingen van de ovens staan. Gaskamer. Bijna te bizar om hier met z’n viertjes te zijn. Is dit echt wat we willen? Slechts enkele kilometers verderop is Auschwitz II, Birkenau. Vele malen groter en gebouwd voor topproductie te draaien. Vanaf de bekende entree van Birkenau met het spoor dat recht het kamp in leidt, wordt het ons te veel. Met name de vele WOII info waar we ons laatste tijd in hebben verdiept zorgt juist nu voor een deze buitengewoon belastende zwaarmoedigheid. Dat je ooit stil moet staan bij dit drama staat buiten kijf. Maar hier komen we nooit meer, wat een verschrikkelijke plek op aarde.

Nog geen uurtje rijden verderop is Krakau. Laat nu de ijskoude halve liter maar snel komen, tijd voor wat anders. Voor ons even geen WOII, we hebben ons portie wel gehad. Vanaf nu slaan we wat dat betreft een ander pad in en genieten des te meer van alle momenten in vrijheid. Ook het einde van onze roadtrip komt in zicht, we nemen het er dus maar van. Via tussenstops in Zuid Polen, Slowakije, Tsjechië, Duitsland, Frankrijk en tot slot België komen we na bijna een half jaar lang onderweg te zijn geweest weer terug thuis. Wat een trip, wat een unieke ervaring dit met z’n viertjes te mogen doen, wat een nu al mooie herinnering dragen we met ons mee.

Aan zo’n trip beginnen is al wat maar dit is nog niks in vergelijking tot het thuiskomen. Guusje snapt er niks van. Haar thuis is de bus, daar is ze op haar gemak. Zodra ze de kans krijgt sluipt ze de garage in en kruipt ze op de achterbank van ons busje. Tevreden slaakt ze dan een diepe zucht en verschijnt er een grote glimlach op haar snoet. Vince is een heel ander verhaal, die gaat het liefst dezelfde dag nog naar school. Hij staat al zijn speelgoed te bewonderen en zegt steeds tegen ons dat we zo’n mooi huis hebben en zo’n fijne tuin. Zijn geluk straalt uit op ons en door zijn ogen zijn ook wij weer bewust van wat we hier hebben. En de luxe van eigen douche en wc en het gemak van een heet-water-kraan zijn zo gewend. In en om het huis is alles weer zo opgestart, en de kleine hittegolf maakt dat we in onze eigen tuin nog even heel hard vakantie vieren. Stiekem niemand laten weten dat we er weer zijn, om nog even in onze bubble te blijven hangen. Straks moet er weer van alles. Tot die tijd genieten we heel hard van het ‘echte leven!’